Nevruz Bayramı Anadolu'da ve Türk kültürünün yayıldığı bölgelerde son derece köklü ve zengin bir geçmişi vardır.
Nev(yeni) ve ruz (gün) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelen ve YENİGÜN anlamını taşıyan Nevruz, kuzey yarımkürede başta Türkler olmak üzere bir çok halk ve topluluk tarafından yılbaşı olarak kutlanmaktadır.
Nevruz; Baharın uyanışı, Baharın gelişi, Barış, Dostluk ve Kardeşlik anlamına da gelir.
Kimi topluluklar ise, gece ile gündüzün bir olduğu bu günü bir bahar müjdecisi sayarlar.
Aleviler, 21 Mart gününü Hz. Ali’nin doğduğu gün olarak kutlar ve bayram ederler.
Kürtler, Demirci Kawa öncülüğünde kendilerine zülm eden ‘Kral Deha’yı’ devirdikleri günü anar ve zafer günü olarak kutlarlar.
Dünyadaki çeşitli Türk topluluklarında, “Newroz“, “Noruz“ “Navruz“ “Çağan“ “Mart Dokuzu“ “Sultan Nevruz“, “ Mart Bozumu“ diye anılır.
Nevruz Bayramı, medeniyetler arasında farklı zaman dilimlerinde de kutlanmaktadır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken, Kuzey yarım kürede ilkbaharın başlamasını temsilen 22 Mart veya 23 Mart'ta kutlanmaktadır. Astrolojik olarak ise Nevruz günü olan 21 Mart, burçlar çizelgesinde ilk sırada yer alan Koç burcunun başlangıç günüdür.
Yazılı olarak ilk kez Nevruz Bayramı 2. Yüzyılda Pers kaynaklarında geçiyor. İran takvimine göre yılın ilk günü olarak geçer. Nevruz Bayramının İslami bir kökeni olmasa da şenlik havasında kutlanır.
Nevruz Bayramı Türkiye'de bir gelenek, Türk Cumhuriyetleri'nde ise resmî bayram olarak kutlanırken, 1995 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti tarafından Nevruz Bayramı olarak kabul edilen bir gün haline gelmiştir.
Çeşitli dillerde Nevruz kelimesi;
Arnavutça: Nowruz,
Azerice: Novruz,
Boşnakça: Nowruz,
Gürcüce: Novruz-ნოვრუზ,
Farsça: نوروزNoruz,
Kazakça: Nawrız-Наурыз,
Kırgızca: Nooruz,
KırımTatarcada: Navrez,
Kürtçe: Newroz,
Uygurca: نورۇز,
Özbekçe: Navro‘z,
Tacikçe: Navrūz – Наврӯз,
Türkmence: Nowruz adlarıyla geçmektedir.
