"ÖTEKİ" ' NİN BİLİNCİNE NE KADAR VAKIFIZ? CAN NE DEMEKTİR?
Öteki kimdir? Güçlü, egemen çoğunluk , iktidar olmayan... bir çok konuda çoğunluğa benzemeyen, bu nedenle de çoğu kez dışlanan, aşağılanan ve marjinalleştirilendir. Eğer tersine söylersek, öteki; zayıf , mazlum, azınlık, çoğunluğa benzemeyen, iktidarca baskılanan, horlanan, küçümsenen , kovuşturulan, hatta düşmanlaştırılan demektir.
Öteki olmayı doğuran faktörler, ırk, renk, cinsiyet, din, mezhep...ideoloji, mülkiyet, servet, eğitim ...gibi faktörler olabilir. Öteki; bazan bir komşu bazan sınıf arkadaşı, bazan meslektaş... bazan da aynı ülkede birlikte yaşadığın yurttaştır...
Bütün dinlerin, mezheplerin, peygamberlerin, kutsal kitapların öğretileri ötekilerin varlığını kabul edip.haklarını savunmak içindir. Hatta hukuk, ahlak , adalet, empati, hoşgörü, merhamet, erdem ve benzeri uluslarüstü evrensel insan haklarının, din ve vicdan özgürlüğüğü gibi düzenlemelerin temel amacı da ÖTEKİLERİ KORUMAKTIR. Ötekilerle barış ve adalet içinde olabilmektir. Ötekileri egemenlerden, zalimlerden, güçlülerden ve hatta devletten koruyabilmektir. Evrensel düzlemde tüm canların yaşama haklarını güvence altına alabilmektir.
Ayrıca can candır. Canın büyüğü, küçüğü, yaşlısı, genci, zengini, fakiri, kadını, erkeği, siyahı, beyazı , dinlisi, dinsizi...olmaz. Tüm canlar eşittir. Hata bu ðüşünceyi doğadaki tüm canlılar için de genelleştirebilirsiniz.
Filozofun dediği gibi, acı hissediyorsan canlısın; fakat ötekilerin acılarını da hissedebiliyorsan insansın.
Herkes can taşır; her insan bir candır. Bu nedenle tüm canların hakları da eşit olmalıdır. Canın ırkı, dini, mezhebi, kadını, erkeği, beyazı, zencisi, fakiri, zengini... olmaz.
O.nedenledir ki, Alevi- Bektaşi toplumu herkesi can, yani her canı kedisiyle eşit insan olarak bilir. Öyleyse en evrensel ve derin anlamı ile diyelim ki:
GELİN CANLAR BİR OLALIM .
Varmısınız?
Halil Çivi. 14.6. 2025.
