M.Tevfik KIZGINKAYA
[email protected]
9 Eylüller Kutlu Olsun...
10 Eylul 2022 11:27
9 Eylül, Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınlık geleceği adına derslerle dolu üç önemli tarihi olayın buluştuğu gündür.
9 Eylül 1919
9 Eylül 1922
9 Eylül 1923
9 Eylül 1919’da 4 Eylül’de başlayan Sivas Kongresi Ulusal Bağımsızlık Mücadelesi kararlılığı ile tamamlanmıştır.
9 Eylül 1922’de İzmir’in işgalden kurtarılması ile Ulusal Bağımsızlık Mücadelesi askeri alanda zaferle sonuçlanmıştır.
9 Eylül 1923’te Cumhuriyet Devriminin ve Tam Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu siyasi iradesi olan Halk Fırkası kurulmuştur.
Kurtuluşun ve Kuruluşun yol haritasında önemli aşamaları oluşturan bu kararları ve atılan adımları nedenleri, sonuçları ve birbiriyle olan bağlarıyla beraber irdeleyelim.
*****
9 Eylül 1919, Sivas Kongresinde;
İşgale karşı savunulacak ve yeni kurulacak devletin sınırları belirleniyor,
Belirlenen sınırlar içinde özgürlük ve bağımsızlık için kararlılık vurgulanıyor,
Yabancı bir ülkenin koruması ve egemenliğini isteyen manda ve himaye düşüncesi kesinlikle reddediliyor,
Kurtuluş Mücadelesinin, Kuvayi Milliye’nin (Milletin) Gücüyle ve Milli İrade (Milletin kararları) ile yapılmasına karar veriliyor,
Kurtuluş mücadelesinde Türkiye Halkının bir Millet olarak birlikteliği sağlanıyor,
Emperyalist işgale karşı kurulan tüm yapılar “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştiriliyor,
Kurtuluş Mücadelesini yönetmek üzere bir Temsilciler Kurulu (Heyet-i Temsiliye) seçiliyor.
Bu kararların ana fikrini (21 Haziran 1919) Amasya Genelgesinde görüyoruz. “Milletin bağımsızlığını ve geleceğini yine Milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”
Bütün bu kararların özünde demokrasiye olan bağlılıkla Halka duyulan inanmışlık, özgür bir Millet ve bağımsız bir Vatan yaratma kararlılığı vardır.
*****
9 Eylül 1922 ise sadece İzmir’in Yunan işgalinden kurtulduğu bir gün değildir.
Kurtuluş Mücadelesinin yol haritasını oluşturan Sivas Kongresi kararlarının uygulanmasıyla…
Milletin temsilcilerinden oluşan TBMM’de demokrasinin kurallarıyla ve Milli İradenin kararlarıyla yönetilen…
Olanaklarını ve gücünü sonuna kadar kullanan Milletin desteğiyle sürdürülen…
Milletin içinden çıkan Ordu’nun muharebe alanlarında kazandığı zaferlerle sonuçlandırılan…
Ulusal Bağımsızlık Savaşımızın emperyalizme karşı askeri alanda kazanıldığı zaferin günüdür.
*****
9 Eylül 1923’te Halk Fırkasının (Cumhuriyet Halk Partisi-CHP) kurulması Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluş sürecinde atılan son adımdır.
Lozan’da siyasi masada barış imzalanmış ve tüm dünya bağımsız Türk Devletinin varlığını kabul etmiştir. Sıra, devletin yönetim şeklinin belirlenmesine gelmiştir.
Devletin yönetim şekli bir kişi, bir gurup tarafından değil, TBMM’de bir siyasi parti tarafından gerçekleştirilmelidir.
Atatürk’ün tanımı ile,
Devlet, siyasi bir güç ise O’nu bir siyasi parti kurmalıdır.
Mustafa Kemal Atatürk Ulusal Bağımsızlık Savaşımızın zaferle sonuçlanmasından 3 ay sonra (6 Aralık 1922) siyasi yol haritasını açıklamıştır.
“…barıştan sonra Halkçılık esası üzerine dayanan ve Halk Fırkası adıyla siyasi bir fırka kurmak niyetindeyim.”
“…Memleketteki sınıflar birbirlerine lazım olan ve birbirlerini tamamlayıcı ve bütünleyici mahiyettedir. Onun için de Halk Fırkası bütün sınıfların haklarını, yükselme sebeplerini ve saadetini sağlamak yolunda çalışmalarda bulunacaktır.”
9 Eylül 1923 tarihinde kurulan CHP,
13 Ekim 1923’te Ankara’yı Başkent olarak ilan etmiştir.
29 Ekim 1923’te de Türkiye Devletinin yönetim şekli olarak Cumhuriyeti ilan etmiştir.
Cumhuriyet Devriminin ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurucu siyasi iradesi, Cumhuriyet Halk Partisi’dir ve temel kimliği;
Halkçılıktır,
Devrimciliktir,
Barış için savaşan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, kurucusu olduğu Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel politikasını 20 Nisan 1931’de yayınlanan millete beyannamesinde şöyle dile getirmiştir;
“Cumhuriyet Halk Fırkasının değişmeyen genel siyasetini şu kısa cümle açıkça ifadeye yeterlidir zannederim: Yurtta sulh, cihanda sulh için, çalışıyoruz”
CHP siyasetinin temeli Yurtta Barış Dünyada Barış’tır.
*****
Bugün, 9 Eylül’lerin ışığında CHP’nin 99. Kuruluş yılını kutlarken Mustafa Kemal Atatürk’ün 10. Yıl Nutkunun sonunda Gençliğe Hitabede vurguladığı şekilde;
Demokratik Laik Cumhuriyeti yıkarak ülkemizi geçmişin karanlıklarına taşımaya çalışan gerici hainler, bulunduğumuz coğrafyaya egemen olmak isteyen emperyalist güçlerle iş birliği içinde olabilirler,
Demokrasi ve Hukuk Devleti yok edilmiş, gazeteciler, yazarlar, basın yayın organları, aydınlar ve toplumsal muhalefet tek adam egemenliğine dayalı baskı, tehdit ve hukuk dışı uygulamalarla susturuluyor olabilir,
Yıllardır emperyalistlerin önerdiği politikalarla yoksulluğun ve cehaletin karanlığına sürüklenen Halkımız çaresizlik ve umutsuzluk içinde olabilir,
Bu politikaların sonucunda ülkemiz üretimiyle, tüketimiyle, ekonomisiyle dışa bağımlı bir ülke haline gelmiş olabilir,
Türkiye Cumhuriyeti, ilkesiz uluslararası ilişkilerin ve politikaların sonucunda dünyada yalnız bırakılmış olabilir,
Bütün bunların yanı sıra CHP’yi, tarihsel görevini ve misyonunu tamamlamış, tarihte kalması gereken bir parti olarak görmek isteyen gaflet, delalet ve hatta ihanet içinde olanlar da olabilir…
Bütün bu koşullar karşısında Mustafa Kemal Atatürk’ün “en büyük iki eserimden biri” olarak tanımladığı CHP’nin yöneticilerine ve tüm üyelerine düşen görev:
CHP’nin İlk Kongresi olan Sivas Kongresinde alınan kararların özü ve mantığıyla,
Bu kararlarla yaratılan Kurtuluşun ve Kuruluşun bilinci ve kararlılığıyla,
CHP’nin Halkçı, Devrimci kimliğiyle Kuruluş İlkeleri temelinde Halktan ve Emekten yana politikalarla,
CHP’ni iktidara taşımak ve kurduğu Demokratik Laik Cumhuriyetin bugününe ve geleceğine sahip çıkmaktır.
Kurucu önder Mustafa Kemal Atatürk’ü,
Kurtuluşumuzdan bugüne Cumhuriyet yolunda yitirdiğimiz Cumhuriyet Devrimi şehitlerimizi saygıyla selamlıyorum.
*
Sonuç olarak;
9 Eylül’ler, Tam Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin, çağdaş yaşamımızın ve aydınlık geleceğimizin temellerinin atıldığı günlerdir.
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
MİLLETİN DERDİ GEÇİM DERDİ
22 Aralık 2025 11:27
ÖRGÜTLÜ HALK, HUKUK, CUMHURİYET
09 Kasım 2025 11:27
OTOKRASİ Mİ DEMOKRASÖMİ ?
03 Kasım 2025 11:27
ÇİVİSİ ÇIKMIS DÜNYA
19 Ekim 2025 11:27
10 EKIM 103 CANIN HESABI NEREDE ?
12 Ekim 2025 11:27
BARIŞ VE.MESRUTIYET
05 Ekim 2025 11:27
ÇİRKİN SİYASET
14 Eylul 2025 11:27
" İLERİ " DEMOKRASİDE YENİ PROJE
07 Eylul 2025 11:27
MEMLEKETİN SAHİBİ KİM ?
27 Temmuz 2025 11:27
MILLET Mİ ÜMMET Mİ ?
20 Temmuz 2025 11:27
TERÖRSÜZ TÜRKİYE KİMİN İÇİN ?
13 Temmuz 2025 11:27
İKTİDARIN HAL VE GİDİŞİ
06 Temmuz 2025 11:27
TURKİYE CUMHURİYETİ YOL AYIRIMINDADIR
15 Haziran 2025 11:27
SUÇLU BULUNDU
18 Mayıs 2025 11:27
BİR SİYASET DERSİ
11 Mayıs 2025 11:27
TELEF OLAN CHP.LİLER DEĞIL, DEMOKRASİ
03 Mayıs 2025 11:27
TURPUNAN ŞALGAMINAN DEVLET İDARE EDİLMEZ
20 Nisan 2025 11:27
HALKIN GÜCÜ
06 Nisan 2025 11:27
Adalet ve Demokrasi
30 Ocak 2023 11:27
Seçim Oyununda İkinci Perde
23 Ocak 2023 11:27
Millet Can Derdinde, Muhalefet Neyin Peşinde?
16 Ocak 2023 11:27
Seçim Oyunları
09 Ocak 2023 11:27
Seçim Tuzağı
26 Aralık 2022 11:27
Saraçhane Diyor ki...
19 Aralık 2022 11:27
Susmak Suça Ortak Olmaktır
14 Aralık 2022 11:27
Umudu Yaşamak
04 Aralık 2022 11:27
Kadına Şiddete HAYIR
29 Kasım 2022 11:27
Büyük Cumhuriyet Buluşması
21 Kasım 2022 11:27
O, Bir İnsandı…
13 Kasım 2022 11:27
2023’te Seçimimiz Ne Olacak?
06 Kasım 2022 11:27
AHMET TANER KIŞLALI’ ya
25 Ekim 2022 11:27
Her Yıl Seçim Olsa...
08 Ekim 2022 11:27
Siyasetin Gerçeği ve Çelişkisi
20 Eylul 2022 11:27
Gaflet, Dalalet, İhanet…
05 Eylul 2022 11:27
Zafer’in Bayramı
29 Ağustos 2022 11:27
Kanunlarla mı, Fetvalarla mı?
28 Ağustos 2022 11:27
20 Yıllık Birikim!
09 Ağustos 2022 11:27
Lozan Ne Demek?
27 Temmuz 2022 11:27
Sorunlar Sıradanlaşırsa
18 Temmuz 2022 11:27
Bahçelerde Maydanoz Gel Bize Bazı Bazı…
12 Haziran 2022 11:27
Hakaret ve Siyaset
05 Haziran 2022 11:27
Dost Doğruyu Söyler
29 Mayıs 2022 11:27
2 İleri 1 Geri
23 Mayıs 2022 11:27
Delikanlım
08 Mayıs 2022 11:27
Kapitalizmin Başarısı
03 Mayıs 2022 11:27
Zor Bir Yazı
27 Nisan 2022 11:27
Hayalin Kilosu Kaça
17 Nisan 2022 11:27
Türkiye'nin Gerçeği Laiklik
11 Nisan 2022 11:27
MANDA YUVA YAPMIŞ
03 Nisan 2022 11:27
RTE-AKPnin Üç Kozu
20 Mart 2022 11:27
Üretmek Pahalı İthalata Bakmalı
13 Mart 2022 11:27
Muhalefetin Adayı Kim?
16 Şubat 2022 11:27
Velet Değil İNSAN
17 Ocak 2022 11:27
2500 TL!
09 Ocak 2022 11:27
Merhaba 2022
31 Aralık 2021 11:27
Şahsım Ekonomisi ile Devlet Yönetmek
07 Aralık 2021 11:27
Emekliler Hak Etmedikleri Koşullarda Yaşıyorlar
14 Kasım 2021 11:27
Mutlu Olmak İnsanın Doğal Hakkıdır
07 Kasım 2021 11:27
Halkın Yanında Olmak
25 Ekim 2021 11:27
Bütün Suç Halkın Mı?
18 Ekim 2021 11:27
Sayıştay Raporu ve Pandora Belgeleri
10 Ekim 2021 11:27
Demokrasinin Fıtratında Kaybetmek de vardır
05 Ekim 2021 11:27
RTEnin Yurt Sevgisi Tartışılmaz.
29 Eylul 2021 11:27
Türkiye Neden Yangın Yerine Döndü?
05 Ağustos 2021 11:27
Emperyalizmin İnsanlığa İhaneti
18 Temmuz 2021 11:27
Amaç, Muhalefetsiz Demokrasi mi?
12 Temmuz 2021 11:27
Çocuklarına Sahip Çıkamayan Ülke
06 Temmuz 2021 11:27
Bu Kirli Oyunu Bozmak Bizim Elimizde
21 Haziran 2021 11:27
Bir Çocuğun Hayali...!
14 Haziran 2021 11:27
Devlet Yaptı, Susun!
29 Mayıs 2021 11:27
Vatan Millet mi Dediniz?
24 Mayıs 2021 11:27
19 Mayıs Neden Bayram Olarak Kutlanmaz?
19 Mayıs 2021 11:27
Sevrden Montröye
Şimdi Nereye?
29 Nisan 2021 11:27
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
19 Nisan 2021 11:27
Millet mi, Ümmet mi?
01 Nisan 2021 11:27
Kadın ve Genç
27 Mart 2021 11:27
ÇELİŞKİLER ÜLKESİ
22 Mart 2021 11:27
CUMHURİYETİN KADINLARI
09 Mart 2021 11:27
İnadına İktidar
01 Mart 2021 11:27
Kurucu Anayasa Yapmak!
25 Şubat 2021 11:27
DEĞİŞİMİN DEĞİŞİMİYLE TÜRKİYE NEREYE?
08 Şubat 2021 11:27
24 OCAK KARANLIĞIN AYDINLIĞA SALDIRISIDIR
01 Şubat 2021 11:27
SİYASETİN DAYANILMAZ HAFİFLİĞİ
28 Aralık 2020 11:27
ÇIKIŞIN YOLU HALKÇI DEVLET
21 Aralık 2020 11:27
BU BİR SAVAŞTIR..
07 Aralık 2020 11:27
SİYASETEN SAVRULMAK
02 Aralık 2020 11:27
CUMHURİYETİN KIRILIŞI (3) YA BİTİŞ, YA ÇIKIŞ.
23 Kasım 2020 11:27
BU NE HİDDET!
18 Kasım 2020 11:27
